Cerkak cenderung kurang kompleks dibandingna karo novel. Cerkak biyasane muserke gatekan nang siji kedaden, nduweni siji plot, setting sing tunggal, cacah tokoh sing kewates, ncakup arah wayah sing singkat.
Pengertian Cerkak
Jero bentuk-bentuk fiksi sing luwih dawa, ceritone cenderung momot unsur-unsur inti tertentu saka struktur dinamis:
- Eksposisi (panerna setting, situasi, lan tokoh utamane)
- Komplikasi (kadadean neng jero cerito sing ngenalake konflik)
- Aksi sing ningkat, krisis (wektu sing menentukan kanggo si tokoh utama lan komitmen dekne kabeh adhep mubarang jangkah)
- Klimaks (titik minat paling dhuwur jero pangerten konflik lan titik cerito sing ngandung aksi paling akeh utawa penting)
- Penyelesaian (kanggonan cerito neng endi konflik dipecahkan)
- Moral
Ning mangkana, akhir saka akeh cerito cekak biyasane mendadak lan bukak lan bisa ngandung (utawa bisa uga ora) pesan moral utawa piwulang praktis. kaya akeh bentuk seni endia, ciri khas saka siji cerito cendhak beda-seje manut pengarangnya.
Cerkak nduweni 2 unsur yaiku:
1. Unsur intrinsik yaiku unsur sing nangi karya kuwi dhewe. Unsur–unsur intrinsik cerkak yaiku dadi iki:
- Tema
- Latar: panggon, wayah, kahanan.
- Alur: maju, mundur, campuran.
- Tokoh
- Penokohan
- Sudut pandang
- Amanat
Unsur ekstrinsik meliputi:
- aji-aji jero cerito (agama, budaya, politik, ekonomi)
- Latar buri kuripan pengarang..
- Situasi sosial pas cerito kuwi diciptakan.
Neng siji pelataran parkir basement, ono loro pemuda gae seragam jasa
pangiriman paket bingung neng cedhak tunggangan dekne kabeh. Pemuda siji
lagi lingguh neng walik lakok, lagekne pemuda sijine meneh bertolak
bangkekan neng ngarepe. “Dik, ban ngarep nyangkut neng sudut sikut
pancang gedung. Maju ora iso, mundur ora iso. Piye iki?” Budi pitakon
alon nggumuyokake kegoblokane, ora becus markir mobil.
“Lah, mau parkire kepriye? Mlebu iso, mosok metune nyangkut?” takon
pemuda sijine protes. Budi masar nyawang menyang sekeliling, ning ora
ditemonane sijia satpam kanggo dijaluki tulung. “Wis, awake dhewe angkat
wae mobile. Biyasa angkat montor, mosok geser sitik menyang kiwa ae
loyo?” saur Budi ngasal.
“Hah?! Ngangkat mobil? Sing bener ae! Emang iso?” dijawab kanane. “Ya, awake dhewe coba dhisik, sing penting dijajal. Koe kanggonan kiwa, ana kanggonan tho. OK?” Sakarone jupuk ancang-ancang, nyekel kanggonan saka buri mobil kantor.
“Siji… loro…telu…!!!” Urat-urat nadine dekne kabeh anyak menonjol pas mulai ngangkat. Kringet ngrembugi pipi. Dumadakan wulang mbengok karo logat Jawane, “E.. E.. Ehhh.. aduuhhh.. bangkekan… Encok.. Encookkk.. cuklek suwi suwi balungku ‘ne ngene iki cerito ‘ne!” Budi sing krungune gumuyu. “Ahhh..koe kui...serius malah ngelucu! Dadi ilang iki tenaganne” saur Budi karo nepuk pundhak kancane kuwi sing asli kutha Jember.
“Hah?! Ngangkat mobil? Sing bener ae! Emang iso?” dijawab kanane. “Ya, awake dhewe coba dhisik, sing penting dijajal. Koe kanggonan kiwa, ana kanggonan tho. OK?” Sakarone jupuk ancang-ancang, nyekel kanggonan saka buri mobil kantor.
“Siji… loro…telu…!!!” Urat-urat nadine dekne kabeh anyak menonjol pas mulai ngangkat. Kringet ngrembugi pipi. Dumadakan wulang mbengok karo logat Jawane, “E.. E.. Ehhh.. aduuhhh.. bangkekan… Encok.. Encookkk.. cuklek suwi suwi balungku ‘ne ngene iki cerito ‘ne!” Budi sing krungune gumuyu. “Ahhh..koe kui...serius malah ngelucu! Dadi ilang iki tenaganne” saur Budi karo nepuk pundhak kancane kuwi sing asli kutha Jember.
Tidak ada komentar:
Posting Komentar